Door Elly van Zutphen
Judi Dench
Dame Judi Dench is een dame naar mijn hart. Ik las haar interview in ‘The Talks’ en het ontroerde me. Het zijn misschien maar kleine wijsheden, maar toch…. Ik deel het graag met je.
Heeft het acteren u na al die jaren in de film ooit verveeld?
“Verveling is niet iets dat mij snel overkomt, omdat ik een irrationele angst heb voor verveling. De enige keer dat ik me echt verveel, is wanneer ik alleen ben. “
Hoe komt dat?
“Omdat ik niets te doen heb! Zeker nu ik mijn zicht verlies: Ik kan niet lezen, ik kan niet rijden en ik houd van autorijden! Ik reed een oude MG zonder een test te doen. Die test deed ik pas op mijn vijftigste! Ik was echt een duivel achter het stuur. Nu kan ik het niet meer en dat is erg saai. Maar je leert je aan te passen. Er is niets interessants aan ouder worden, het is vreselijk. Ik zou het liefste de andere kant op gaan. Iemand maakte laatst een foto van mij en gebruikte daarbij een app die raadt hoe oud je bent. Er stond dat ik 20 jaar jonger was dan ik ben. Plotseling was de dag absoluut fantastisch!”
Nou, u zou zeker voor 60 kunnen doorgaan.
“60 ?! Dat is zelfs beter dan de app aangaf, er stond 63 op! Dat doet me goed. Wat mij betreft valt er verder niets te zeggen over ouder worden.”
Zelfs niet over levenservaring of meer spirituele kennis die men met de jaren krijgt?
“Ja, dat proberen we wel. We proberen dingen na te volgen waar andere mensen in geloven en waar mensen hun hart sneller van gaat kloppen. Ik krijg elke dag andere ideeën over de dingen die ik nog moet doen en nog moet ontdekken in het leven.”
“Het is moeilijk als je in de tachtig bent, je hoort het ze denken: Arme oude vrouw, heeft ze er nog wel zin in!”
Zoals skydiven?
“Skydiving? Absoluut niet. Maar er veel andere dingen die ik zou willen proberen. Het is moeilijk als je in de tachtig bent, je hoort het ze denken: ‘arme oude vrouw heeft ze er nog wel zin in’ Ik schilderde veel, maar vanwege mijn ogen ben ik gestopt met schilderen. David, mijn partner, zei tegen mij. “Waarom stoppen? Schilderkunst is een interpretatie”. Dus ben ik opnieuw begonnen met schilderen, omdat het er niet toe doet, Ik doe het niet voor een ander.”
Zolang je het aan niemand laat zien, is de kans groot dat je er zelfs niet over hoeft te praten.
“Precies, ik ben niet bezig met een tentoonstelling. Ik zet het weg of ik geef het cadeau, als ik dat zou willen. Michael, mijn overleden echtgenoot, heeft nooit geschilderd omdat iemand tegen hem had gezegd: “Jij zult nooit een goede schilder worden.” Het is verschrikkelijk om zoiets tegen mensen te zeggen! Hoe kun je dat tegen iemand zeggen: “Je zult nooit …” Hoe durven ze dat te doen?”
Heeft iemand ooit gezegd dat u nooit actrice zult worden?
“Nee, maar ooit zei iemand: “Je zult nooit een film maken.” Maar dat was niet zo erg omdat ik geen films wilde maken. Ik wilde alleen maar in het theater optreden. Shakespeare was mijn passie. En dat is wat ik deed, dus het deed er niet toe. Wel heb ik altijd de wens gehad om schrijver te worden, ik was bang dat ik niet goed genoeg zou zijn. Maar wat is goed genoeg? Wie bepaalt dat? En waarom zou het zelfs door iemand anders gelezen moeten worden? We houden ons aan deze denkwijze, die zouden we moeten doorbreken. En ik denk, dat als je dat kunt, het heel gezond is om dat ook te doen. Ik denk dat het onderzoeken van onze natuurlijke nieuwsgierigheid heel goed is.”
Nog steeds nieuwsgierig
Waar bent u nog meer nieuwsgierig naar?
“Er zijn zoveel dingen! Zoveel dingen die ik niet weet, waar ik naar moet vragen en die ik moet ontdekken. Ik wil elke dag iets nieuws leren en dat probeer ik te doen. Vandaag leerde ik bijvoorbeeld een woord: anatidaephobia. Het is een natuurlijke angst voor iets – je raadt het nooit, al zitten we hier twee miljoen jaar – het is de irrationele angst om door een eend te worden aangestaard. Vergeet het niet!”
Ik zal het niet doen, dat beloof ik.
“Voor vandaag is dit je nieuwe ding. Zoals ik al zei, ik heb een irrationele angst voor verveling. Daarom heb ik deze tatoeage met de tekst “Carpe Diem.” Dat is waar we naar moeten leven!”
‘Pluk de dag’ Wat heeft ertoe geleid dat dit voor u zo belangrijk is?
“ Lang geleden, toen ik mijn man trouwde, begreep ik wat liefde betekende. Het was zo perfect, maar toen kreeg hij in 2001 kanker. Ik had nooit verwacht, nog geen seconde, dat er iemand anders in mijn leven zou komen nadat hij stierf … Ik heb veel, veel goede vrienden gehad, maar het is volkomen onverwacht om iemand anders in mijn leven te hebben die net zo zorgzaam is. En dat is mijn nieuwe partner, David. Iemand om dingen mee te kunnen delen. Ik heb inderdaad veel geluk. En om met iemand te lachen is verschrikkelijk belangrijk! Lachen is echt heel belangrijk.”
Waar lacht u om?
Alles! We lachen om alles. ”
“Ik denk niet dat we ooit alles zullen weten.”
Zelfs niet uw ellende?
“O ja. Nou, soms lach ik om het feit dat ik niet kan zien. Twee weken geleden, gingen we uit om de verjaardag van de kleinzoon van David te vieren. Hij werd 14. We zouden elkaar in een restaurant ontmoeten, ik liep met mijn familie het restaurant binnen en ik liep naar de zitplaatsen van wat mensen, en zei: “Gefeliciteerd met je 14e verjaardag!” Tot er werd gezegd: “Ma, ze zitten daar! We huilden van het lachen.”
In dit soort situaties is dat soms het enige wat je kunt doen.
“O ja, dat moet je doen! Iedereen in mijn familie is zo, zo zijn we allemaal geboren! We hebben allemaal een zeer goed gevoel voor humor. Ik kan in bijna alles iets grappigs zien. Ik lach veel om de politiek, maar op dit moment niet zo veel.”
Heeft acteren u ook geholpen om de humor in het leven te zien?
“Ik denk dat wat je ook doet, je er altijd iets uit kunt halen. Er meer begrip voor kunt opbrengen, er iets van leert. Je hebt een relatie met een andere persoon op de set of met de regisseur. Je ‘neemt’ niet alleen van een ander, maar je ‘geeft’ vooral. Je doet ideeën op en je deelt jouw ideeën met anderen. Soms denk je “ daar heb ik nog nooit aan gedacht” Het is gezond en opwindend om je op deze manier te laten. Ik denk dat we nooit alles zullen weten.”
Voorproefje
Op dit moment is Judi Dench – wederom in topvorm – te zien in het royalty drama Victoria & Abdul. Over een tot voor kort doodgezwegen vriendschap tussen de Britse monarch en een Indiase moslim.
Fotografie introbeeld: Bryan Adams
Interview: Rüdiger Sturm
